Για το θέμα της γνωστικής αναπαράστασης, δείτε τον σύνδεσμο: https://goo.gl/MTf4jk. Έχει τίτλο Ανακοινώνοντας ψυχρά τα "κακά νέα". Σίγουρα σχετίζεται και με την ενότητα για την επικοινωνία, αλλά για την ενότητα αυτή, ενδιαφέρον έχει το πρώτο μέρος, όπου επικεντρώνεται στις αντιδράσεις της ασθενούς.
Το συγκεκριμένο άρθρο περιγράφει ένα γεγονός που θεωρώ πως λίγο πολύ όλοι μας έχουμε αντιμετωπίσει ερχόμενοι σε επαφή με έναν γιατρό ως ασθενής. Το περιστατικό αυτό δεν απέχει πολύ από την ελληνική πραγματικότητα. Οι γιατροί πολλές φορές ξεχνούν πως επιτελούν λειτούργημα και στο επίκεντρο της άσκησής του βρίσκεται(ή θα έπρεπε να βρίσκεται) ο άνθρωπος. Οι γιατροί θα έπρεπε να αφιερώνουν περισσότερο επικοινωνιακό χρόνο με τους ασθενείς τους και είναι πολύ πιο προσεκτικοί στο τρόπο με τον οποίον γνωστοποιούν δυσάρεστα γεγονότα. Σίγουρα υπάρχουν εξαιρέσεις αλλά δυστυχώς αποτελούν μειοψηφία. Θα χαρακτήριζα πολύ θετική και ενθαρρυντική τη κίνηση της συγκεκριμένης ασθενούς να αφιερωθεί και να προωθήσει τα δικαιώματα των ασθενών (e-patients). Πρέπει όλοι μας να γνωρίζουμε τα δικαιώματά μας ως ασθενείς και να τα υπερασπιζόμαστε χωρίς να επιτρέπουμε σε κανέναν γιατρό (επαγγελματία υγείας) να μας αντιμετωπίζει με άσχημο και απαξιωτικό τρόπο εκμεταλλευόμενοι την ασθένειά μας-αδυναμία μας-άγνοια μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιαβάζοντας το άρθρο της εφημερίδας "Η Καθημερινή" της έκδοσης 05/05/2012, που αναρτήθηκε στο webwisegr.blogspot.com, το πρώτο σχόλιο, που θα κάνω και εγώ (όπως και η συνάδελφος Φρόνη Κρεσταινίτη) είναι ότι αποτυπώνει την ελληνική πραγματικότητα όσον αφορά στην ανύπαρκτη επικοινωνία, μεταξύ ιατρού και ασθενή, όταν ανακοινώνεται η διάγνωση μιας σοβαρής ασθένειας και με "δημοκρατικές" διαδικασίες ανακοινώνεται και η απόφαση για την πορεία της ασθένειας, η οποία, κατά τα ελληνικά και μεξικάνικα πρότυπα, είναι καθ' ολοκληρίαν αρμοδιότητα και μόνο του ιατρού. Στην ελληνική πραγματικότητα ο ιατρός αποφασίζει για τις τύχες των ασθενών. Όμως είμαι υποχρεωμένη να θέσω και την άλλη όψη του νομίσματος. Της δικής μας δηλαδή συμπεριφοράς απέναντι στον ιατρό. Εμείς είμαστε αυτοί που περιμένουμε απίστευτες ώρες να δούμε τον γιατρό, που κάποιος μας είπε ότι είναι ο "καλός". Που πληρώνουμε και επί πλέον για να τον συναντήσουμε, που χρησιμοποιούμε κάποιον γνωστό να μεσολαβήσει γι αυτό το ραντεβού. Τι σημαίνει "καλός" αναρωτηθήκαμε ποτέ? Αναρωτηθήκαμε μήπως συμβαίνει κάθε περίπτωση να είναι εξατομικευμένη και ο "καλός" για μένα, να είναι "κακός" για σένα? Αναρωτηθήκαμε μήπως με αυτή τη συμπεριφορά μας ενισχύουμε την έπαρση και τον εγωϊσμό του γιατρού? Ο πανικός, σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν είναι καλός σύμβουλος. Η υγεία μας και η διαχείριση της ασθένειας δεν πρέπει να αφήνουμε να είναι αρμοδιότητα άλλου. Η υγεία μας δικαιωματικά είναι δική μας και πρέπει με κάθε τρόπο να την προστατεύουμε, πόσο μάλλον από τη χυδαιότητα ή την κακώς νοούμενη καθημερινή πρακτική του γιατρού. Είναι δική μας ευθύνη να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας, και να έχουμε εμπιστοσύνη στη διαίσθησή μας (μπορούμε να κρίνουμε την επιθετική συμπεριφορά και την ανθρώπινη). Εν προκειμένω μπορεί, διεθνώς,για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, το ιατρικό πρωτόκολλο να θέτει την μαστεκτομή ως μονόδρομο. Όμως έχει σημασία πώς θα επικοινωνήσει ο ιατρός αυτή την "αναγκαιότητα" στον ασθενή του. Πώς θα του αφήσει την ελευθερία να αποφασίσει ο ίδιος. Αυτό πρέπει να κάνει ο γιατρός μας. Οφείλει να μας ενημερώσει και οφείλει να μας δώσει όλες τις εναλλακτικές λύσεις. Είναι υποχρεωμένος, παράλληλα, να μας αφήσει να επιλέξουμε. Δεν έχουν σημασία τα 20 ή τα 30 ή τα 45 λεπτά της εξέτασης. Έχει σημασία αυτά που θα λεχθούν και ο τρόπος που θα λεχθούν. Έχει σημασία πόσο υποστηρικτικός θα είναι ο γιατρός στο να μας δώσει το χρόνο μας να αποφασίσουμε. Θα έλεγα δε ότι, σε τέτοιου είδους περιπτώσεις, η παρουσία ενός Ψυχολόγου θα ήταν απαραίτητη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι πολύ σημαντικό να κρατήσουμε αυτή τη φράση που είπε η κυρία Αποστολίδου σε ομιλία της πως οι σημερινές θεραπείες βάζουν τον ασθενή στη θέση του συνοδηγού. Μόνο αν αλλάξει αυτή η αντίληψη που έχουν οι ίδιοι οι γιατροί για τον εαυτό τους (δηλαδή την αίσθηση της ανυπερβλητότητας που έχουν), θα μπορέσει να υπάρξει και καλύτερη και πιο ανθρώπινη αντιμετώπιση απέναντι στον ασθενή ,να αλλάξει ο τρόπος που ανακοινώνονται τα "κακά νέα".
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μία θετική εξέλιξη στην κατεύθυνση αυτή - βάζοντας τον ασθενή στην θέση του συνοδηγού. Πολύ ενδιαφέρουσα τροπή έχει πάρει η έρευνα σε αυτό τον τομέα - δείτε την παρουσίαση ενός ερευνητικού προγράμματος που έχει ξεκινήσει μια ομάδα στην Βρετανία με επικεφαλής την Prof Louise Wallace. Πρόκειται για μια ακόμη προσπάθεια ενδυνάμωσης του ασθενή και ενθάρρυνσης για ενεργή συμμετοχή στη θεραπεία του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΒασίζεται στην ιδέα ενός 'καθοδηγητή' ή 'navigator' ο οποίος είναι παρών και συνοδεύει τον ασθενή στο 'ταξίδι' του από τη στιγμή της διάγνωσης και μετά. Είναι δηλαδή για τον ασθενή ένα σημείο αναφοράς - μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να επεξεργαστεί ιατρικές πληροφορίες ώστε να κάνει ενημερωμένες επιλογές που αφορούν τη θεραπεία του, ακόμη και να τον βοηθήσει να κινηθεί αποτελεσματικά μέσα στο σύστημα υγείας. Ασθενείς με καρκίνο (στήθους και προστάτη) έχουν συμμετάσχει με πολύ θετικά αποτελέσματα όπως υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης, γνώσης κτλ.
http://www.nhsconfed.org/Networks/HealthServiceResearchNetwork/Events/previousevents/deliveringbetterhealthservices/Documents/Louise%20Wallace.pdf
η 'ασθένεια' είναι μια κατάσταση τελείως υποκειμενική, που βασίζεται κυρίως σε πολιτισμικό, κοινωνικό, θρησκευτικό αλλά και ψυχολογικό επίπεδο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ χρόνος που θα πάρει ο γιατρός για την εξέταση και την διάγνωση, και ο τρόπος που θα χρησιμοποιήσει για όλη τη διαδικασία και την ανακοίνωση, πρέπει να είναι κατάλληλος στην περίπτωση του ασθενή. Δεν θα έπρεπε, για παράδειγμα, να εξετάσουμε μια νέα κοπέλα στο μαστό, αμίλητοι και συνοφρυομένοι, ενώ ξέρουμε οτι έχει βεβαρυμένο ιστορικό με θανάτους από αυτή την ασθένεια και προφανώς είναι ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά, ήδη απο πολυ καιρό πριν έρθει για την εξέταση.
Γενικότερα, ο χρόνος που διαθέτει ο γιατρός για τον ασθενή, είναι το ξεκίνημα μιας θετικής άποψης που θα έχει ο ασθενής για την πρόληψη της υγείας του, ακόμα κι αν η διάγνωση είναι αρνητική.
Η επικέντρωση σε ένα ιατροκεντρικό μοντέλο υγείας και προσέγγισης του ασθενούς τείνει να αποτελεί στις μέρες μας ξεπερασμένο. Ειδικά στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, όπου φαινόμενα κοινωνικής ανισότητας είναι έντονα στον χώρο της υγείας, η προσκόλληση σε αυτό αποτελεί πλέον ''εμμονή''. Για αυτό το λόγο θα πρέπει η κρίση αυτή να γίνει ευκαιρία για την υιοθέτηση μίας ολιστικής προσέγγισης του ασθενούς από την πλευρά του γιατρού για τη διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ τους, ούτως ώστε ο ασθενής να συνδιαμορφώνει τις θεραπευτικές επιλογές με τον γιατρό και ο τελευταίος να μην δημιουργεί από μόνος του τη ζήτηση για υπηρεσίες υγείας. Με αυτό τον τρόπο ο ασθενής θα είναι πλήρως ενημερωμένος για την κατάσταση της υγείας του και θα αποφασίζει ορθολογικότερα πλέον για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας του.
ΑπάντησηΔιαγραφή