Η ιστοσελίδα του National Cancer Institute των ΗΠΑ με τίτλο "Behavioral constructs and health" παρέχει ορισμούς των βασικών θεωρητικών κατασκευών που χρησιμοποιούνται στον τομέα της έρευνας για την συμπεριφορά υγείας. Παρέχονται επίσης πληροφορίες σχετικά με τα καλύτερα μέτρα αυτών των δομών.
Η ιστοσελίδα έχει σχεδιαστεί για τους ερευνητές της συμπεριφοράς υγείας στη δημόσια υγεία, την υγεία των επικοινωνιών, νοσηλευτικής, ψυχολογίας, καθώς και συναφείς τομείς.
ΑΣΚΗΣΗ:
Σε ποια από αυτά τα μοντέλα αναφερθήκαμε στην σημερινή εισήγηση; Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε αυτά που είπαμε και σε αυτά που λέει μέσα η ιστοσελίδα;
Η ιστοσελίδα έχει σχεδιαστεί για τους ερευνητές της συμπεριφοράς υγείας στη δημόσια υγεία, την υγεία των επικοινωνιών, νοσηλευτικής, ψυχολογίας, καθώς και συναφείς τομείς.
ΑΣΚΗΣΗ:
Σε ποια από αυτά τα μοντέλα αναφερθήκαμε στην σημερινή εισήγηση; Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε αυτά που είπαμε και σε αυτά που λέει μέσα η ιστοσελίδα;
Ένα από τα μοντέλα στα οποία αναφερθήκαμε στο μάθημα της Τετάρτης ήταν το μοντέλο social support (κοινωνική υποστήριξη).Πιο συγκεκριμένα το συναντήσαμε στη μελέτη περίπτωσης 2 που κάναμε στην τάξη.Αφορμή για τη συγκεκριμένη αναφορά ήταν η στάση της " Άννας", η οποία προσπαθούσε να δώσει θάρρος στη φίλη της "Ελένη" κάμπτοντας κάθε εμπόδιο το οποίο προέβαλλε ώστε να μην πάει στο γυναικολόγο και να κάνει το τεστ ΠΑΠ.Το πετυχαίνει αυτό βρίσκοντας της λύση για κάθε τι το οποίο την προβληματίζει( ο γιατρός,η απόσταση,το οτι δεν θέλει καρέκλα κτλ) ενώ παράλληλα της δίνει και ένα κίνητρο για να πάει.(ο καφές).
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ έννοια της "κοινωνικής υποστήριξης" κατέχει σημαντική θέση στη βιβλιογραφία της ΨτΥ. Σχετίζεται με τη διαχείριση του στρες και της ασθένειας. Θα την δούμε να επανέρχεται και στις επόμενες ενότητες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Medline "επιστρέφει" 198429 αποτελέσματα (=άρθρα) με τη λέξη κλειδί "social support"
ΔιαγραφήΈνα πολύ ενδιαφέρον Μοντέλο (δεν προλάβαμε να το παρουσιάσω) είναι το Διαθεωρητικό Μοντέλο Αλλαγής (Transtheoretical Model - TTM) των Prochaska & DiClemente (στον παραπάνω σύνδεσμο θα το βρείτε κάνοντας κλικ στη λέξη Stage). Το Μοντέλο αυτό μας προσφέρει μια αρκετά πειστική εξήγηση για το ΠΩΣ πραγματοποιείται μια ΑΛΛΑΓΗ. Δηλαδή, σκεφτείτε ότι ακόμα κι αν ένα άτομο αποφασίσει (δεσμευτεί) να τροποποιήσει τη συμπεριφορά του) η αλλαγή ΔΕΝ γίνεται στιγμιαία, αλλά σε στάδια και απαιτεί περίπλοκους ψυχολογικούς μηχανισμούς για να γίνει και φυσικά να διατηρηθεί. Αν έχετε ειδικότερο ενδιαφέρον για το Διαθεωρητικό Μοντέλο, υπάρχει βιβλιογραφία και στα ελληνικά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιαβάζοντας για το διαθεωρητικό μοντέλο, χρησιμοποιείται για την αλλαγή συμπεριφοράς ατόμων, που έχουν συνήθειες (π.χ. κάπνισμα, βουλιμικές διαθέσεις, χρήση αλκοόλ), που, είναι δύσκολο να "απαρνηθούν" και ιατρικώς, αποδεδειγμένα, επιβαρύνουν την υγεία τους. Πρόσφατα αναπτύχθηκε το μοντέλο πεποιθήσεων για την υγεία, για να περιγράψει και να εξηγήσει τη διαδικασία με την οποία οι άνθρωποι υιοθετούν προφυλάξεις ενάντια σε νέο κίνδυνο (π.χ. η εισαγωγή του εμβολιασμού HPV για την πρόληψη του καρκίνου της μήτρας).
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.pneumon.org/assets/files/384/file859-el.PDF#page=38
http://mednet.gr/archives/2010-2/pdf/239.pdf
estia.hua.gr:8080/dspace/bitstream/123456789/569/1/karasoulh.pdf
http://www.mednet.gr/archives/2010-3/pdf/449.pdf
Στο συγκεκριμένο μάθημα στη συζήτηση μεταξύ Ελένης και Άννας -και μάλιστα παρουσίασα το ρόλο της Ελένης - χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της κοινωνικής υποστήριξης και συγκεκριμένα της Αντιληπτής υποστήριξης. Αντιληπτή υποστήριξη, επίσης γνωστή και ως λειτουργική υποστήριξη έχει άμεση σχέση με τα κοινωνικά δίκτυα. Σύμφωνα με αυτή οι άνθρωποι πιστεύουν ότι μπορούν να υπολογίζουν στην οικογένεια και τους φίλους τους για την παροχή βοήθειας σε περιόδους που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ή στρες. Αυτή η βοήθεια μπορεί να περιλαμβάνει την ακρόαση και συζήτηση για το πρόβλημα, εκφράζοντας ζεστασιά και αγάπη, την παροχή συμβουλών ή με άλλο τρόπο την εξέταση του προβλήματος, την παροχή ειδικής βοήθειας με σκοπό την αλλαγή συμπεριφοράς και τη υιοθέτηση ενός υγιούς προτύπου συμπεριφοράς. Δεν είναι λίγες οι φορές που χρησιμοποιούνται τα κοινωνικά δίκτυα προς την κατεύθυνση αυτή, καθώς μάλιστα συνήθως οι άνθρωποι διακατέχονται από το αίσθημα του φόβου και της ανασφάλειας των ιατρικών πράξεων και υποφέρουν από την ασυνεπή ενημέρωση γύρω από ιατρικά θέματα στο πλαίσιο του ελληνικού συστήματος υγείας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην εισηγηση αναφερθηκαμε στο μοντέλο των πεποιθήσεων (health belief model) και από το case srudy που καναμε στην ταξη αναφερθηκαμε στην σταση της Ελενης απέναντι στην υποβολή των γυναικών σε τεστ ΠΑΠ. Τα κοινα σημεια που εντοπίσα με την ιστοσελία είναι η αναφορά σε θεματα όπως η σοβαρότητα (perceived severity) , η τρωτότητα (perceived vulnerability) καθως και τα οφελη (perceived benefits) και τα εμποδια (barriers), χαρακτηριστικα του παραπανω κοινωνικο-γνωστικου μοντελου. Ωστοσο στο site γινεται λογος και για τις αναπαραστασεις που εχει το ατομο για τη ασθενεια (illness Representations) , για αλλους παράγοντες , όπως η κοινωνικη επιρροη (social influence), γ κοινωνικη υποστήριξη (social support) κλπ.
ΑπάντησηΔιαγραφή